„Kresowiana” pod Legnicą
W niedziele 19 września, w Białej, małej wsi pod Legnicą odbyły się już ósme z kolei święto kresowian pod nazwą „VIII Wrześniowe Kresowiana”. „Wrześniowe Kresowiana” są impreza plenerową propagującą tradycję i kulturę kresów wschodnich. Rokrocznie obchodzone są w pierwszą niedzielę po 17 września, dniu upamiętniającym agresję Związku Radzieckiego na Polskę w 1939 roku, kiedy to utraciliśmy tamte Ziemie. Większość mieszkańców Ziem Zachodnich wywodzi się z dawnych kresów wschodnich II Rzeczypospolitej.
Czas mija, wzrastają nowe pokolenia. Coraz mniej jest tych, którzy pamiętają czasy przedwojenne, są świadkami historii. Dlatego tak bardzo ważne i potrzebne jest przybliżenie obecnym mieszkańcom Dolnego Śląska piękna Kresów, obyczajów, tradycji jakie ze sobą przynieśli tu ze sobą przesiedleńcy z Kresów. Każdego roku „Wrześniowe Kresowiana” pragną przybliżyć jeden temat dotyczący Kresów.
W poprzednich latach były wspominane: twórczość Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, działalność Józefa Piłsudskiego, czy wydarzenia z 1944 r. akcji „Burza” pod kryptonimem „Ostra Brama”.
W tym roku motywem przewodnim imprezy było życie i twórczość Elizy Orzeszkowej w związku przypadającą 100 rocznicę śmierci pisarki.
Dzięki pomocy Fundacji Pomocy Polakom na Wschodzie mogły wystąpić polskie zespoły z Grodna – „Głos znad Niemna” i „Matczyna Piosenka” oraz przedstawiciele Związku Polaków na Białorusi: Pan Andrzej Poczobut – prezes Związku i Pani Renata Dziemiańczuk – wiceprezes, którzy przedstawili zebranym sytuację Polaków na Białorusi. Jak co roku uroczystość rozpoczęła się mszą świętą koncelebrowaną pod przewodnictwem dostojnego gościa z Mińska z Białorusi ks. arcybiskupa Tadeusza Kondrusiewicza oraz ks. biskupa legnickiego Stefana Cichego. Oprawę muzyczną podczas mszy św. zapewnił miejscowy chór „Skoranta” oraz gminna strażacka orkiestra dęta. Bezpośrednio po mszy św. rozpoczęło się kosztowanie smakołyków kuchni kresowej. Prym wiodły cepeliny, kołduny litewskie, pierogi, bigos, barszcz z krokietami i chłodnik litewski. Ważnym punktem imprezy był występ młodzieży z Białej z inscenizacją fragmentów powieści „Nad Niemnem’ Elizy Orzeszkowej.
Bardzo wielkie zainteresowanie wzbudziła wystawa przygotowana przez Tadeusza Kisiel (prezesa Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział w Legnicy) pt. „PONARY Zbrodnia Ludobójstwa Dokonana Przez Oddziały Litewskie w 1941 – 44”. Dla wielu historia z Ponar była pierwszy raz słyszana! Także drugą interesującą wystawę przygotowała Katolicka Agencja Informacyjna. Przedstawiała ona zachowania społeczeństwa w okresie wielkiej tragedii smoleńskiej. Były to zdjęcia z Katynia z 10 kwietnia 2010 r. zaraz po katastrofie prezydenckiego samolotu, z Warszawy sprzed Pałacu Prezydenckiego, oraz z Krakowa z pogrzebu pary prezydenckiej. Współorganizatorami „VIII Wrześniowych Kresowiana” byli: Bielskie Stowarzyszenie Promocji Kultury, Gmina Chojnów, Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział w Legnicy oraz parafia pw. „Przemienienia Pańskiego” z Białej, której proboszczem jest miłośnik Kresów, kapelan Stowarzyszeń Kresowych i Sybiraków ks. dr Krzysztof Bojko. To dzięki księdzu Krzysztofowi zorganizowało się wiele osób i instytucji by przygotować tak świetną imprezę, której popularność wzrasta z roku na rok.
Każde, nawet najmilsze spotkania mają swój koniec, aby miłe doznania na dłużej zapadły w pamięci i sercach jego uczestników, utworzono krąg z wspólnym śpiewaniem i apelem jasnogórskim zakończono oficjalnie „VIII Wrześniowe Kresowiana”. Organizatorzy już dziś zapraszają na przyszły rok 25 września na „IX Wrześniowe Kresowiana”.
Tadeusz Kisiel
Prezes Towarzystwa Miłośników Wilna
i Ziemi Wileńskiej Oddział w Legnicy
