Stowarzyszenie Rodzina Ponarska

    Mszę św. w Intencji Ofiar Zbrodni Ponarskiej i Żołnierzy Armii Krajowej o godz. 9.00 w Bazylice św. Jana Chrzciciela celebrował Ksiądz Biskup Marian Błażej Kruszyłowicz wraz z Księdzem Prałatem Aleksandrem Ziejewskim, proboszczem tej świątyni oraz ks. Krzysztofem Bojko  z diecezji legnickiej. Do licznie zebranej młodzieży szkolnej, kombatantów  i wiernych przemówił Ksiądz Biskup. Mszę św. uświetniły poczty sztandarowe młodzieży z Zespołu Szkół nr 4 im. Armii Krajowej, Piłsudczyków oraz harcerzy.

Po mszy św.  autokarem i samochodami osobowymi najstarsi uczestnicy zostali przewiezieni na Cmentarz Centralny inni dotarli piechotą. Ten cmentarz  jednym z najpiękniejszych w Europie.
Na cmentarzu, w pobliżu pomnika zgromadzili  się przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego, Sejmiku Zachodniopomorskiego, Władz Miasta Szczecin, Rady Miasta Szczecin, Władz Międzyzdrojów, Żołnierze 12 Brygady Zmechanizowanej im. Hallera w Szczecinie, Urzędu ds. Kombatantów  i osób Represjonowanych, oddziału IPN Szczecinie z Dyrektorem, Zarządu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Duszpasterze Kościoła Rzymsko-Katolickiego i Prawosławnego, Przewodniczący Gminy Żydowskiej, Prezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska z Członkami ze  Szczecina i innych miast,  Piłsudczycy, Kombatanci, a wśród nich liczna grupa AK-owców, Harcerze, ponad 20. pocztów sztandarowych ze szkół szczecińskich, przedstawiciele Policji, Straży Pożarnej, Straży Miejskiej, Gazety Polskiej oraz  liczni mieszkańcy Szczecina, wielu  z nich z biało-czerwonymi flagami.

Inicjatorką i Przewodniczącą Komitetu Budowy Pomnika była obecna na uroczystości Pani Danuta Szyksznian ps. Sarenka, Honorowy Prezes ŚZŻAK, która przez lata prowadziła lekcje żywej historii wśród młodzieży szkół szczecińskich. Uroczystość odsłonięcia pomnika „Pamięci Młodzieży Wileńskiej…” była dla Niej wielkim przeżyciem i zwieńczeniem kilkuletnich starań. A motto na zaproszeniach brzmiało „ Kimkolwiek jesteś, wiedz, że wyrok śmierci nie pokonał żadnego z nas… Oddajemy życie za Boga i Ojczyznę … Po naszej śmierci sprawę podejmą inni … –    z listu młodego skazańca Leonarda Kowalewicza.
Ten Pomnik jest trzecim z kolei w Polsce (po Powązkach w Warszawie i Berżnikach k. Sejn) poświęconym pamięci Ofiar Zbrodni Ponarskiej, ale pierwszym, poświęconym szczególnie pamięci młodzieży wileńskiej, zamordowanej w czasie II wojny światowej w Ponarach pod Wilnem (obecnie w granicach Wilna)  przez niemieckie i litewskie formacje. Mógł powstać dzięki dużemu zaangażowaniu Władz Miasta, młodzieży szkolnej i AK-owcom.

Cały przebieg bogatych uroczystości koordynował dr Paweł Szulc  z IPN BEP Oddz. Szczecin.
Po odegraniu Hymnu Państwowego przez Orkiestrę 12 Brygady Zmechanizowanej WP i odśpiewaniu go przez zebranych, przemawiali kolejno, przypominając mało znaną historię „Golgoty Wschodu” z czasów II-ej wojny światowej w Ponarach: Olgierd Geblewicz – Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Mariusz Kądziołka – Wiceprezydent Miasta Szczecin oraz Maria Wieloch – Prezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska.

Odczytano kilka wyjątków z grypsów zamordowanej w Ponarach Młodzieży: … „Trzy znam ja prawdy, oto one: Ojczyzna, Naród, Chrystus Król. Choć umęczone ciało skona, Sam duch zwycięży poświst kul” –J.K. Mackiewicz, …”Dziękuję Ci Mamo, że nauczyłaś mnie modlić się,  w przeciwnym wypadku nie wytrzymałbym tutaj” – J. Jaroszewicz. Następnie odczytano list Stanisława Oleksiaka – Prezesa Zarządu Głównego  Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Odmówiono modlitwę ekumeniczną, uczennica Zespołu Szkół nr 4  im. Armii Krajowej wyrecytowała wiersz o Ponarach autorstwa Kazimierza J. Węgrzyna oraz druh Andrzej Karut – wiersz Kamila Krzysztofa Baczyńskiego pt. Polacy. Grupa rekonstrukcji historycznej BORUJSKO przedstawiła krótką, ale przejmującą inscenizację tragicznego losu grupy młodzieży wileńskiej  w Ponarach. Pomnik poświęcił ks. prałat Aleksander Ziejewski, a  odsłonięcia Pomnika dokonali Prezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego i Wiceprezydent Miasta Szczecin. Następnie bardzo licznie składano wieńce, wiązanki kwiatów oraz znicze, które od delegacji odbierali żołnierze i układali pod pomnikiem. Major Leszek Matysiak z  12 Brygady Zmechanizowanej im. Hallera odczytał Apel Poległych, żołnierze oddali salwę honorową, a  na koniec odegrali sygnał Wojska Polskiego.

Po pamiątkowych zdjęciach i rozmowach goście udali się na wyśmienity obiad do Restauracji Wojskowej. Tam toczyły się dalej ciekawe rozmowy wśród  dawnych i nowych znajomych. 
Oficjalnymi Gośćmi obecnymi na uroczystości, których powitali organizatorzy byli:

1. Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Olgierd GEBLEWICZ;
2. Wiceprzewodniczący Sejmiku Zachodniopomorskiego, Kazimierz DRZAZGA;
3. Wiceprezydent Miasta Szczecin, Mariusz KĄDZIOŁKA;
4. Wiceprzewodnicząca Rady Miasta Szczecin, Urszula PAŃKA;
5. Wiceburmistrz Międzyzdrojów, Katarzyna KUTEREBA-GNITECKA;
6. Dowódca 12. Brygady Zmechanizowanej w Szczecinie, gen. bryg. Andrzej TUZ;
7. dyr. IPN Oddział w Szczecinie, dr Marcin STEFANIAK;
8. Przedstawiciel Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Jacek POLAŃCZYK;
9. Duszpasterze Kościoła rzymsko-katolickiego, ks. prałat Aleksander ZIEJEWSKI, Proboszcz Parafii św. Jana Chrzciciela oraz ks. Krzysztof  BOJKO – duszpasterz Kresowiaków z diecezji legnickiej;
10. Duszpasterz Kościoła prawosławnego, ks. Jarosław BIRYŁO;
11. Przewodniczący Gminy Żydowskiej Wyznaniowej w Szczecinie, Mikołaj ROZEN,
12. Prezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska,  Maria WIELOCH.

Była to najlepiej relacjonowana w prasie i TV uroczystość upamiętniająca zbrodnię w Ponarach w naszych mediach, dzięki dużemu zaangażowaniu Władz Miasta Szczecina i województwa. Oby tak było przy kolejnych uroczystościach odsłaniania Tablic Ponarskich w Polsce.
   
Dziękuję wszystkim Członkom Stowarzyszenia Rodzina Ponarska i ich Rodzinom, którzy mimo podeszłego wieku przybyli do Szczecina na tę podniosłą uroczystość.
Szczególne podziękowania kieruję do rodziny  ofiary zbrodni ponarskiej – Juliana Jednaszewskiego, której cztery pokolenia uczestniczyły w   odsłonięciu Pomnika Pamięci Młodzieży Wileńskiej zamordowanej w Ponarach.

Maria Wieloch
Prezes Stowarzyszenia Rodzina Ponarska

Foto relacja w naszej galerii: zobacz tutaj